با پیشرفت فناوری، هر روز شاهد عرضه انواع محصولات در حوزه های گوناگون هستیم. حوزه بسته بندی ها هم از این نظر مستثنی نیست و در این حوزه هم به مرور زمان ظروف بسته بندی نوینی عرضه شده اند. این ظرف ها به شکل های مختلف از نظر دوام، سازگاری با محیط زیست، مقاومت در برابر حرارت و… نسبت به پیشینیان خود برتر هستند و به همین دلیل جایگزین آنها در بازار میشوند. در این مطلب ابتدا به بررسی نمونه های پرکاربرد این محصولات میپردازیم و سپس در خصوص نمونه های پیشرفته ای صحبت میکنیم که کم کم در حال جا افتادن در بازار عمومیو پیدا کردن جایگاه خود هستند.
فهرست مطالب:
پرکاربردترین بسته بندی یکبار مصرف مواد غذایی
از دو نظر میتوان پراستفاده ترین ظروف یکبار مصرف مواد غذایی را دسته بندی کرد: جنس و شکل. از نظر جنس، بعید است که کسی شک داشته باشد ظرف های بسته بندی پلاستیکی پرکاربردترین ظروف یکبار مصرف را شامل بشوند. این محصولات که در ابعاد، مدل ها و نمونه های فوق العاده متنوعی عرضه میشوند، سال هاست که در زندگی انسان حضور مستمر داشته اند.
در گذشته پلیمرهایی مثل پلی استایرن بیشترین استفاده را در ساخت این تولیدات داشتند، اما در دوره مدرن غلبه با پلی اتیلن است، یک پلیمر فوق العاده سبک و بادوام که تولید ظروف از آن بسیار آسان است و هزینه اندکی هم روی دست تولیدکننده میگذارد، پس صرفه اقتصادی قابل توجهی به همراه میآورد. در کنار هم، این ویژگی ها تولیدات پلاستیکی را به رهبران بازار این بسته بندی ها بدل کرده اند.
اما وقتی در خصوص شکل صحبت میکنیم، گزینه های متعددی مطرح میشوند. برای مثال، اگر هدف یک ظرف دردار باشد طرح هایی مانند مجلسی و بیسکوییتی را داریم که برای پک های بسته بندی ایده آل هستند. در عین حال اگر بخواهیم به سراغ حمل و نگهداری مایعات برویم، برخی طرح ظروف دلی و سطل های دردار محبوبیت بالایی در بین مصرف کنندگان دارند. پس در خصوص شکل نمیتوان پراستفاده ترین مدل را با اطمینان مطرح کرد، مگر اینکه بدانیم در چه حوزه کاربردی صحبت میکنیم.
اما چه پیشرفت هایی به مرور زمان در این حوزه اتفاق افتاده است که باعث میشود امروزه با نمونه های مدرن و کاملاً متفاوتی از این ظروف روبرو باشیم؟
پیشرفت های ظروف بسته بندی مواد غذایی
گرچه مدت طولانی از آغاز استفاده از پلاستیک ها و پلیمرها برای بسته بندی های غذایی میگذرد، اما برخی از واضح ترین مشکلات آنها هیچ وقت حل نشده است. شاید واضح ترین این مشکلات، چالش های زیست محیطی ناشی از این محصولات باشد که بخشی از نوعی آلودگی موسوم به آلودگی سفید هستند. هم گیاهان ممکن است بر اثر آلودگی سفید به مشکلات رشد برخورد کنند و هم با ورود میکروپلاستیک ها به منابع آب و خوراک، شاهد تبدیل شدن آنها به تهدید برای حیوانات و انسان ها هستیم. پس چالش های زیست محیطی پلاستیک ها را نمیتوان دستکم گرفت.
از طرف دیگر، مقاومت اندک این مواد در برابر دماهای بالا یا پایین نیز بدل به یک محدودیت مهم میشود. حتما شنیده اید که ذکر میشود از نوشیدن نوشیدنی های داغ در لیوان های پلاستیکی خودداری کنید. این توصیه به این واقعیت مربوط میشود که در معرض حرارت های بالا، پلاستیک به کار رفته در این ظروف مونومرهای مضری از خود آزاد میکنند.
پس جدا از بحث زیست محیطی، چالش های سلامتی مرتبط با این جنس بسته بندی هم همواره مطرح بوده است.
دو عامل اصلی سلامتی و محیط زیست به عنوان عوامل اصلی انگیزش تولیدکنندگان بسته بندی های یکبار مصرف، به خصوص برای خوراکی ها، منجر به تولیدات مدرنی شده اند که در ادامه به آنها میپردازیم.
ظروف بسته بندی مواد غذایی مدرن
در دوره مدرن، با پیشرفت فناوری بشر توانسته است مواد مصنوعی جدیدی بسازد که به شکل موثر میتوانند نیازهایی که پیش از این توسط پلاستیک ها در سطح انبوه رفع میشد، پاسخ بدهند. این مواد در طبیعت کم و بیش راحت تجزیه میشوند و بنابراین به وجود آورنده آلودگی های زیست محیطی نیستند، در حالی که هیچ چالش سلامتی هم برای ما در حین استفاده به همراه ندارند.
با این وجود در تمام نمونه های اولیه یا نهایی شده این محصولات، با این مشکل روبرو هستیم که هزینه ساخت همچنان آنقدر پایین نیامده است که بتواند جایگزینی نمونه های مشابه پلاستیکی را با این مواد توجیه کند. همچنین مسئله دیگری که پیش آمده است شفاف بودن نمونه های ساخته شده از پلی اتیلن است که به یک برگ برنده اساسی برای این ماده در کاربردهای مختلف بدل میشود.
به طور کلی، موفق ترین نمونه بسته بندی های خوراکی مدرن در بازار عبارتند از:
- ظرف های گیاهی
- ظرف های کاغذی
ظرف های گیاهی که به نام ظروف سبز هم شهرت دارند، از خمیرهای مخصوصی بدست میآیند که با گرانول نشاسته ساخته میشوند. این نمونه ها عملا محصولات سازگار با محیط زیست به حساب میآیند و گرچه مواد تشکیل دهنده آنها جزو مواد مصنوعی طبقه بندی میشود، اما هیچ ضرر و زیانی برای طبیعت به دنبال ندارد. همان طور که گفتیم، اگر به خاطر بحث هزینه و برخی مباحث تبلیغاتی و زیبایی شناختی نباشد، گزینه ای مثل مدل های گیاهی میتواند به سرعت در میان عموم مردم جای خود را باز کند.
دسته دوم که ما در ایران با آنها آشنایی بیشتری داریم، بسته بندی های کاغذی هستند. شاید بپرسید تفاوت این مواد با مدل های گیاهی چیست؟ واقعیت این است که آنچه که به نام بسته بندی گیاهی میشناسیم، میتواند از ضایعات صنایع دیگر که به صورت گرانول درآمده اند استفاده کند، در حالی که مدل های کاغذی همان طور که نامشان نشان میدهد در فرآیند تولید به چوب وابستگی دارند. ظرف های کاغذی، به خصوص در مدل های دوجداره، هزینه ساخت بیشتری نسبت به ظروف سبز دارند و به همین دلیل بهره اقتصادی آنها نسبت به همتای زیست تخریب پذیر خود پایین تر است. همین موضوع هم مزید بر علت میشود که تنوع در ساخت مدل های مختلف آن اندک باشد.
جمع بندی
هر سه جنس محصولی که در این مطلب در خصوص آنها صحبت کردیم، در سبد محصولات مجموعه صنایع پلاستیک خوزستان در دسترس هموطنان عزیز قرار دارند. به همین سبب، فرقی نمیکند به دنبال بسته بندی با قیمت به صرفه، بسته بندی بدون آثار سوء زیست محیطی یا نمونه های لاکچری و گرانقیمت باشید.
تنها با یک تماس با کارشناسان ما میتوانید هر کدام از این تولیدات را که میخواهید در طرح هایی که برای آن در نظر گرفته شده و در هر تعدادی که مد نظرتان باشد، سفارش بدهید. همین امروز برای این کار میتوانید اقدام کنید و توصیه میکنیم اگر قصد تهیه چنین محصولاتی را دارید، فرصت یک خرید مطمئن و رضایت بخش از تولیدکننده اصلی را از خود دریغ نکنید!