در سال های اخیر بحث آلودگی در سرتاسر جهان تبدیل به یک معضل شده است. به خصوص آلودگی سفید در دریاها که می‌توانند اکوسیستم آبزیان را تحت تأثیر قابل توجهی قرار بدهند، مورد توجه بسیاری از کشورها قرار گرفته و گام های متعددی برای به حداقل رساندن آن برداشته شده است. آلودگی سفید را بیش از هر چیز می‌توان ناشی از کاربرد گسترده مواد پلیمری و پلاستیکی، من جمله ظروف یکبار مصرف دانست.
این محصولات اگر به حال خود رها شوند، عمر بسیار طولانی داشته و به هیچ وجه تجزیه نمی‌شوند. به همین دلیل، نه تنها در همان ابتدای ورود خود به طبیعت باعث ضرر رسیدن به اکوسیستم می‌شوند، بلکه به خاطر اینکه مدت زمانی در محیط باقی می‌مانند این آسیب رسانی را تداوم می‌بخشند. به همین دلیل است که تلاش شده است محصولاتی تولید شود که در طبیعت بتوانند تجزیه شوند.
ظروف یکبار مصرفی که از این نوع هستند با نام زیست تخریب پذیر می‌شناسیم و در این مطلب تلاش می‌کنیم آنها را به شما معرفی کنیم.
فهرست مطالب:
ظروف زیست تخریب پذیر
دانشمندان طی سال ها روش های مختلفی را برای تخریب پذیر کردن پلاستیک و پلیمر در طبیعت امتحان کرده اند. واقعیت این است که ساختار مصنوعی این مواد به شدت در برابر باکتری ها و میکروب های خورنده که وظیفه از هم گسستن پیوندهای میان اجزای بافت ها را بر عهده دارند، مقاوم است و بنابراین این موجودات قادر نیستند ظروف یکبار مصرف را به مونومرهای تشکیل دهنده آنها تقسیم کنند.
یکی از راه حل هایی که به مدت طولانی تلاش می‌شد از آن به صورت عملیاتی بهره برداری شود، تولید پلاستیک هایی بود که مقاومت کمتری در برابر باکتری های طبیعی داشته باشند. ایراد اینجا بود که مقاومت مورد نظر در هنگام سر و کار داشتن با مواد غذایی که انسان در داخل این ظروف می‌ریخت نیاز بود، بنابراین حالا محققان با یک تضاد روبرو شدند: تجزیه پذیری یا حفظ سلامت انسان؟
در نهایت محققان در این زمان انتخاب کردند که به سلامتی نوع بشر اولویت بدهند. این موضوع باعث شد تا برای چند سال بحث توسعه پلیمرهای زیست تخریب پذیر کنار گذاشته شود. اما در نهایت دو شاخه از تحقیقات مطرح شدند:
- یک گروه به سراغ تولید پلیمرهای ساخته شده از مواد تجزیه پذیر رفت و
- دیگری به کل پلاستیک ها را کنار گذاشت و تمرکز را بر روی مواد اولیه طبیعی گذاشت.
به همین دلیل است که امروزه چند مدل ظرف یکبار مصرف زیست تخریب پذیر را در بازار مشاهده می‌کنید که در ادامه آنها را معرفی می‌کنیم.
انواع ظرف یکبار مصرف زیست تخریب پذیر
همان طور که گفتیم، برخی از این ظروف از پلیمرهای مخصوصی ساخته شده اند که در تماس با نور آفتاب، اکسیژن و باکتری های تجزیه کننده به مرور ثبات ساختار خود را از دست می‌دهند. این مدل ها هزینه تولید بیشتری نسبت به پلاستیک عادی دارند و بنابراین بسیاری از صنایع تا وقتی که مجبور به استفاده از مواد سبز (سازگار با محیط زیست) نباشند، به سراغ آنها نمی‌روند. در سمت دیگر اما ظروفی را داریم که مواد اولیه به کار رفته در آنها دیگر مصنوعی نیست و به همین دلیل امکان تخریب آنها در اکوسیستم به صورت طبیعی وجود دارد. بر این اساس می‌توان انواع زیر را برای این ظرف ها در نظر گرفت:
- پلیمرهای زیست تخریب پذیر: این پلیمرها دارای دو دسته طبیعی و مصنوعی هستند. مدل های طبیعی از سلولز، نشاسته، چربی های حیوانی، ابریشم، پشم و ژلاتین تولید می‌شوند. این در حالی است که برای ساخت مدل های مصنوعی از پلی استرهای آروماتیک و آلیفاتیک، پلی وینیل الکل و پلی الفین ها استفاده شده است.
- کاغذ: حتما شما هم محصولات ساخته شده از کاغذ را دیده اید. در این ظروف ماده اولیه به نام باگاس شناخته می‌شود و اغلب طی چند لایه و با استفاده از لایه های عایق مخصوص در برابر عبور مایعات تقویت می‌شود.
- بافت های گیاهی: مواد اولیه به کار رفته در این محصولات از ذرت، گندم و نیشکر به دست می‌آیند و در ابتدا شکننده و ترد هستند، اما در کارخانه می‌توان با افزودن موم و گلوتن خاصیت ارتجاعی مشابه پلاستیک را به آنها بخشید. جدا از خواص و کاربرد قابل مقایسه، این مدل ها برتری های بسیار واضحی هم از نظر سلامتی و زیبایی بر محصولات مشابه پلاستیکی دارند، اما قیمت بالاتر آنها می‌تواند گاهی اوقات باعث پس زدن مشتریان بالقوه شود.
جمع بندی
مجموعه صنایع پلاستیک خوزستان یکی از باتجربه ترین و کهنه کارترین تولیدکنندگان عمده محصولات یکبار مصرف است که حوزه فعالیت های خود را به فضای مجازی هم بسط داده و امروزه به جرئت می‌توان آن را یکی از پرکارترین و موفق ترین عرضه کنندگان این کالاها در سطح گسترده در ایران دانست.
کارشناسان ما علاوه بر تلاش برای پایین آوردن هزینه تولید و در نتیجه کاهش قیمت محصولات برای هموطنان در کنار حفظ سطح کیفی آنها، نیم نگاهی هم به مباحث زیست محیطی داشته اند و در نتیجه امروزه ما هم در این مسیر حرکت می‌کنیم که حتی الامکان آثار مضر زیست محیطی خود را به حداقل برسانیم. امیدواریم آگاهی بخشی که به کمک این مطلب و مقاله های مشابه آن انجام می‌دهیم، ما و ایرانیان عزیز را در این مسیر یاری دهد.
